Türkiye Cumhuriyeti Devleti

🔹 1. Anayasa Mahkemesi

Görevleri:

• Tüzük, kanun ve İstişare Meclisi kararlarının anayasaya uygunluğunu denetler.
• Yüksek düzey yöneticiler ve Şûra üyeleri hakkında yargılama yapar.
• Bireysel başvuruları değerlendirir (hak ihlalleri).

Yapısı:

• 15 üye: 5'i hukuk fakülteleri tarafından, 5'i Yargıtay ve Danıştay tarafından, 5'i ise İstişare Meclisi tarafından seçilir.
• Üyeler 12 yıl görev yapar, tekrar seçilemez.

🔹 2. Yargıtay (Temyiz Mahkemesi)

Görevleri:

• Adli yargı sistemine ait mahkeme kararlarını inceler.
• Ceza ve hukuk davalarında en üst temyiz mercii.

Yapısı:

• Ceza ve hukuk dairelerinden oluşur.
• Yargıçlar Yargı Kurulu tarafından atanır.

🔹 3. Danıştay (İdari Yargı)

Görevleri:

• İdari işlemlerle ilgili davaları temyiz eder.
• Kamu idaresi ve Şûra Topluluğu işlemlerine karşı yapılan başvuruları değerlendirir.

Yapısı:

• Daireler şeklinde örgütlenmiştir; yürütme kararlarının hukuka uygunluğunu denetler.

🔹 4. Bölge Mahkemeleri (İstinaf Mahkemeleri)

Görevleri:

• İlk derece mahkemelerinin kararlarını değerlendirir.
• Temyize gitmeden önce vakıa ve hukuk denetimi yapar.

Türleri:

• Bölge Adliye Mahkemeleri
• Bölge İdare Mahkemeleri

🔹 5. İlk Derece Mahkemeleri

Halkın en çok başvurduğu mahkemelerdir. Üç ana başlık altında sınıflandırılır:

a. Adli Mahkemeler

• Asliye Hukuk Mahkemesi
• Asliye Ceza Mahkemesi
• Aile Mahkemesi
• İş Mahkemesi
• Tüketici Mahkemesi

b. İdari Mahkemeler

• Vergi Mahkemesi
• İdare Mahkemesi

c. Uzmanlık Mahkemeleri (Anayasa destekli özel yargılar)

• Çevre Mahkemeleri
• Dijital Haklar Mahkemesi
• Veri Güvenliği Mahkemesi
• Kamu Gözetim Mahkemeleri

🔹 6. Yargı Kurulu (Bağımsız Yargı Yönetimi)

Yargıç ve savcıların ataması, denetimi ve disiplin işlemlerinden sorumlu organdır.

Yapısı:

• 15 üyeden oluşur: 5’i Yargı içinden, 5’i hukuk akademisinden, 5’i İstişare Meclisi tarafından seçilir.
• Siyasi etkiden bağımsız çalışır; görev süresi 6 yıldır.