🔹 1. Ulusal Denetim Kurumu (UDK)
Sayıştay’ın genişletilmiş ve yeniden yapılandırılmış hali
Görevleri:
- Kamu kurumlarının mali faaliyetlerini ve harcamalarını denetler.
- Şûra Topluluğu'nun uygulama bütçesini ve proje harcamalarını inceler.
- Her yıl kamuya açık Denetim Raporu yayınlar.
Yapısı:
- 9 üyeden oluşur: 3’ü Sayıştay kökenli, 3’ü bağımsız denetçi, 3’ü akademisyen.
- Üyeler İstişare Meclisi tarafından seçilir.
- Görev süresi: 6 yıl.
🔹 2. Politika ve Uygulama Denetim Kurulu (PUDEK)
Şûra Topluluğu uygulamalarını ve kamu politikalarının etkisini denetler.
Görevleri:
- Şûra kararlarının etkinlik, şeffaflık ve kamu yararına uygunluğunu izler.
- Hedeflenen sonuçlara ulaşılıp ulaşılmadığını ölçen etki analizleri yapar.
- Meclise yılda iki kez rapor sunar.
Yapısı:
- 7 üyeden oluşur: Sosyal bilimci, kamu yöneticisi, STK temsilcisi, ekonomi uzmanı, çevre uzmanı, dijital haklar uzmanı, hukukçu.
- Üyeler, İstişare Meclisi Denetim Komisyonu tarafından seçilir.
🔹 3. Dijital Şeffaflık Kurulu (DŞK)
Veri, dijital altyapı ve kamuya açık bilgilendirme süreçlerini denetler.
Görevleri:
- Devletin dijital platformlarındaki veri şeffaflığını ve güvenliğini denetler.
- E-devlet, oylama, karar yayınlama sistemlerini izler.
- Vatandaşların dijital erişim ve bilgi edinme haklarını korur.
Yapısı:
- 5 üyeden oluşur: Bilgi güvenliği uzmanı, hukukçu, yazılım mühendisi, kamu temsilcisi, STK üyesi.
🔹 4. Vatandaş Denetim Ofisi (VDO)
Kamuya karşı bireysel şikâyet ve önerileri inceler (ombudsman benzeri).
Görevleri:
- Vatandaş başvurularını değerlendirir.
- Kurumların vatandaşa karşı sorumluluklarını denetler.
- Gerekli durumlarda UDK ve PUDEK’e bildirimde bulunur.
Yapısı:
- 1 Genel Denetçi ve 4 yardımcıdan oluşur.
- Halk oylaması ile belirlenir veya Meclis’te özel çoğunlukla atanır.
🛡️ İlkeler
- Denetim organları yürütmeden tamamen bağımsızdır.
- Tüm raporlar kamuya açık ve dijital ortamda erişilebilirdir.
- Denetlenen kurumlar, denetim raporlarına 30 gün içinde yazılı cevap vermekle yükümlüdür.